Procurando acougo espiritual

Rúa
Actor

Todos os deste narrador

«Estranxeiro que entúa en óperas de teatro. Está de visita en Denantes.» Siña Telesfora

Actor

Todos os deste personaxe

«Estranxeiro que entúa en óperas de teatro. Está de visita en Denantes.» Siña Telesfora

Anatolia

Todos os deste personaxe

«Alta e enghurrada. A vella está tan tola como indican o seu pelo e ollos.» Lois

Lois

Todos os deste personaxe

«O salto xerasional afortunadamente suavisou a cousa, mais é do pau de papá e do avó. O maior e máis estirado de meus irmáns. De cando en ves inda se sabe divertir. Non leva moito casado, pero as súas formas xa tenden á curva. Leva unha barba ben arranxada e viste de maneira formal. Boto de menos cando vivía con nós.» Xocas

Marías

Todos os deste personaxe

«Están as dúas viúvas dende que me alcansa a memoria. Sempre sentadas no seu banco. A forsa de enghanar o tempo xuntas, son case que a mesma persoa, tanto en aspecto como en personalidade. As únicas conversas que podo lembrar delas son referentes á meteoroloxía.» Leuco

Ribo

Todos os deste personaxe

«Un can vaghabundo —literalmente— obsesionado con nadar: pasa o día enteiro na praia ou no río, sempre a esperar que aparesa alghén pra lle tirar o pau.» Xuli

Siña Telesfora

Todos os deste personaxe

«Encántalle disirlle a todo varón menor de trinta anos que está feito un home. Camiña a paso de caracol, ten os ollos pequechos e o queixo cheo de pelos duros como espiñas.» Iago

Hoxe

Todos neste tempo

«O presente. Flúe, mais permanese estático. Pasan os días e as semanas, pasan incluso as estasiois; endexamais os anos. Atrapados estamos nun espaso-tempo preghado sobre si mesmo. Cada episodio das nosas vidas é autoconclusivo, non ten continuidade no futuro.» Galilea

—Grazas por me guiar, Lois. Estas horas en Denantes foron convulsas para min. Preciso un pouco de acougo espiritual. Ir á igrexa, reflexionar e incluso poñerme a ben con Deus.

—Enténdote, a ánima tamén presisa dun reconstituínte de cando en ves.

Espero que os nubarróns que bloquean o sol neste momento non sexan premonitorios. O día está a avanzar con placidez, confío en que continúe así. Con Lois ao meu lado, síntome máis seguro ante as sorpresas que nos agarden no camiño.

—Mira quen vén aí, siña Telesfora, a típica vella pesada que leva toda a vida a disir as mesmas cousas —alertoume sobre unha muller maior coa que nos imos cruzar en breve. Era baixiña, avanzaba coas dificultades propias da idade. Vestía o clásico uniforme lutuoso: saia longa ata os pés, blusa austera e pano na cabeza (por descontado, todos eles pardos), amais dunhas zocas tradicionais.

—Ola, Iagho. Que barbaridade! Hai que ver como medraches. Así xa está ben, eh?, que despois non entras polas portas! Estás feito un home. Ademais, aghora con eses quiliños que colliches estás máis ghuapo. Pero aféitateme, home. Este é o famoso visitante, o que entúa nas óperas de teatro, non? —Asentín mentres portaba un sorriso de compromiso—. Vese bo rapás, e iso ten moito mérito. Eu marcho xa que vou darlle de comer ós ghatos. Teime coidado co sol, que parés’ que non, porque está así o día como atoldado, pero si que fai mal. Ata mañá se Deus quixer. —A muller seguiu o seu camiño.

—Que che disía eu. Toda a vida ighual. Que che dighan con catorse anos que estás feito un home e o moito que estás a medrar, aínda; pero con vinte e catro… Ademais de confundirme co meu irmán Iagho, outro clásico.

—Non te pases, que non é para tanto.

—Claro, ti como non a vas volver ver na vida… pero eu se mañá me atopo con ela, mañá que volve disir o mesmo.

—Por certo, si que voan as novas…

—Por te coñeser, dis? —Fixen un xesto con cellas e mans remarcando a evidencia—. Se chegha a ouvidos de Pía, todo aquel que vaia á mañansiña ó mercado estará máis ca informado.

—Vas vir ó cine esta noite?

—Claro, alí estarei. Moita sorte! É un luxo ter un actor profesional pra le-los rótulos. —Resulta agradábel que de cando en vez a un lle recoñezan os méritos.

Sen maior incidencia, avanzamos camiño da igrexa. Axiña nos cruzaremos cunha nova persoa: outra anciá, esta alta e macilenta. Camiña coa mirada perdida. A maneira agreste de levar o cabelo potencia o seu aspecto de tola.

—E este? —dixo a muller de maneira cortante.

—É un actor que está de visita, Anatolia.

—Boh!, que máis dará seghir o marcado por un dramaturgho ou por un demiúrgho. —Proseguiu a súa marcha con desgana mentres nos achegabamos á praia.

—Aquí vén este…

—Non trae algo na boca? —Contra nós viña un can cun obxecto alongado sobresaíndo a ambos lados do fociño. O seu rabo non se detiña nin un intre.

—Pois claro, tráenos un pau pra que llo tiremos ó mar. Veña, trae aquí, Ribo. —Unha vez que Lois colleu o pau, a ansia posuíu o animal. Dá pequenos botes ao tempo que se achega ao mar sen deixar de fitalo. Lánzallo tan lonxe como pode e dá media volta mentres o cuadrúpede penetra no océano a toda velocidade.

—Fai isto acotío?

—Acotío? Non fai outra cousa. Pasa o día enteiro na praia ou no río; menos cando está a comer, durmir ou a montar a alghén. Non hai máis que verlle os pelos, soldados pra sempre os uns ós outros. Por iso mesmo se lle puxo o nome de Ribeirán. É ver pasar por aquí a alghén e achegharse pra que lle tiren o pau. O seu coa augha é unha obsesión! Vamos, antes de que volva.

—Coñeces o párroco? Que tal é?

—Si, é un Egruever, o meu tío avó. Como persoa maior é bastante tradisional, pero ten bo fondo. Meu primo Maeloc, que leva unha capela por aí arriba, é xa máis moderno na súa consepsión do evanxeo. Mira, aí as están, sentadas no mesmo banco dende hai trinta anos. O tempo converteunas en xemelghas, que digho xemelghas, son a mesma persoa desdobrada.

—Bos días. Estabamos a comentar que, por moito que ande día encapotado, non ten trasas de que vaia chover.

—Si, non parés’ —respondeu Lois sen sequera detérmonos. Avanzamos un chisco. Atrás quedaban xa as dúas vellas—. Estas dúas que, por compartir, ata comparten nome, María, quedaron viúvas décadas atrás. Dende entón pasan día tras día nese banco. Tanto tempo levan xuntas que, como can e dono, acabaron por se pareser. Eu xa apenas as distingho. Losen ighual e falan idéntico, ademais son persoas monotemáticas, pásanse a vida en insulsas conversas referentes ó tempo que vai. Éme difísil maxinar seres máis aburridos.

—Polo menos téñense a unha á outra…

—Xa cheghamos. Podes sentarte e botar o tempo que queiras. Eu vou avisar a tío Brais á sancristía pra que se acheghe a te confesar. Xa non volvo, quedei con Maeloc. Deica, vémonos.

—Adeus e grazas.

Denantes, adeus, para sempre adeus!

Paporroibo
Rúa
Actor

Todos os deste narrador

«Estranxeiro que entúa en óperas de teatro. Está de visita en Denantes.» Siña Telesfora

Actor

Todos os deste personaxe

«Estranxeiro que entúa en óperas de teatro. Está de visita en Denantes.» Siña Telesfora

Elixio

Todos os deste personaxe

«En cada particularidade de Denantes e as súas xentes atopa unha conspirasión. Seghundo el nada é o que parés'. Ha de ser da miña idade, inda que semella máis novo de aspecto. É pequeno, ten o pelo neghro e uns ollos asuis que, do claros que son, meten medo.» Xiana

Faxildo

Todos os deste personaxe

«Calvo e con barba. Está cadrado. Renegha do home actual, tan afastado dos animais; compórtase coma eles.» Iago

Olga

Todos os deste personaxe

«Fai a mellor empanada de risado da vila, e, por extensión, do universo. Consérvase bastante mellor ca Bilisario, seu home. É de mediana estatura, xenerosa en curvas e ten o pelo inda neghro e peiteado en coleta. Viste sempre o mandil.» Abisinio

Hoxe

Todos neste tempo

«O presente. Flúe, mais permanese estático. Pasan os días e as semanas, pasan incluso as estasiois; endexamais os anos. Atrapados estamos nun espaso-tempo preghado sobre si mesmo. Cada episodio das nosas vidas é autoconclusivo, non ten continuidade no futuro.» Galilea

—QUIIIIII-QUIIIIRIIIIIII-QUIIIIIIIIIIIII!

—Faxildo, como te colla, heiche meter a forcada polo cu!

—Puto enfermo do carallo!

—Silvina, tráeme a escopeta, que con este polo imos ter sena pra toda a semana!

—QUIIIIII-QUIIIIRIIIIIII-QUIIIIIIIIIIIII!

Achégome á fiestra e vexo o cheiracús subido no tellado do veciño. Está a imitar o canto dun galo… de oitenta quilos! Mentres, a xente das proximidades profire toda sorte de insultos e ameazas. Eu que pensaba que ao marchar co romper do día non ía vivir hoxe sucesos estraños…

Olga está xa co almorzo preparado. Azóutame un sentimento efémero de nostalxia. Razón de máis para saír de aquí axiña.

—Bos días. Como durmiu hox’?

—A verdade é que, obviando o incidente do «galo», mellor que a noite anterior. Iso seguro. Sen pesadelos e do tirón. Vou tomar só leite, non teño ghana de comer nada. —Ghana?, ghana?, isto é peor do que pensaba. Como non marche decontado…

—Tome, pero isto non é almorso pr’un home. —Correspondina cun leve sorriso.

 

—Ben, Olga, eu marcho xa. Deica, Chano! —O fillo acababa de baixar cos ollos aínda cheos de lagañas—. Teño asuntos que atender. Non quero perder o barco de hox’. —E agora dixen hox’. Merda, merda, merda!—. Despídame de Belisario. E grazas por todo.

—Seghuro que non quere que lle mande nada pró camiño?, quedan uns anacos de empanada d’onte. —Niso estaba a pensar eu, en botarlle risado ao corpo.

—Non, de verdade. Moitas grazas.

O día é luminoso, reflicte as miñas perspectivas de fuxida. A rúa está aínda baleira a pesar de Faxildo. Perfecto, pronto estarei lonxe; a salvo.

—Pssss, señor! Psss, señor! —Alguén está a chamar por min. Xa dicía eu que non todo podía ser tan bonito—. Pódoo acompañar ó vapor? —Elixio, o que me faltaba.

—Non cómpre que vexan que intimei máis do imprescindíbel con ninguén. Xa sabes que poden andar á espreita. Compréndelo? —Se me podo aforrar aturar a calquera denantés, farei o posíbel porque así sexa.

—Por completo —dixo ás abaixadas—. Se alghún día nesesita un compañeiro prá crononaveghasión, aquí me ten.

—Non esquecerei a túa discreción, Elixio. Grazas por todo. —Alí o deixei, todo cheo de razón.

Xa vexo o barco ao fondo, escanastrado de forma encantadora. O mar resplandece derredor ao contacto das raiolas douradas do amencer. Ningunha gaivota. Nin vellos nin esqueletos á vista… A felicidade é total. Mmm!, mesmo creo percibir un doce arrecendo a pexego, aínda que por aquí non haxa árbore tal.

Aspecto saudábel

Rúa
Aldara

Todos os deste personaxe

«Di ter todos os males coñecidos pola ciencia, ademais doutros moitos que aínda están por descubrir. Non chega ó cuarto de século, mais non fai outra cousa ca pensar na morte. Pequena e moi fraca, hai na vila cans que pesan máis ca ela. Extremadamente pálida, quen sabe se é a verdadeira cor da súa pel ou consecuencia da súa agonía perpetua.» Don Primitivo

Siña Telesfora

Todos os deste personaxe

«Encántalle disirlle a todo varón menor de trinta anos que está feito un home. Camiña a paso de caracol, ten os ollos pequechos e o queixo cheo de pelos duros como espiñas.» Iago

Hoxe

Todos neste tempo

«O presente. Flúe, mais permanese estático. Pasan os días e as semanas, pasan incluso as estasiois; endexamais os anos. Atrapados estamos nun espaso-tempo preghado sobre si mesmo. Cada episodio das nosas vidas é autoconclusivo, non ten continuidade no futuro.» Galilea

—Aldariña, mira que boa cor traes hox’.

—Deus Santo! Xa disía eu que me notaba algho de temperatura. Marcho direitiña prá cama.

A alborada dos homes

Rúa
Leuco

Todos os deste narrador

«Coma min, encántalle apresiar a belesa; aínda que os seus ghustos son máis heteroxéneos. Músico. Andará pola trintena, louro cos ollos asuis e ben paresido. Non casou.» Ádega

Leuco

Todos os deste personaxe

«Coma min, encántalle apresiar a belesa; aínda que os seus ghustos son máis heteroxéneos. Músico. Andará pola trintena, louro cos ollos asuis e ben paresido. Non casou.» Ádega

Hoxe

Todos neste tempo

«O presente. Flúe, mais permanese estático. Pasan os días e as semanas, pasan incluso as estasiois; endexamais os anos. Atrapados estamos nun espaso-tempo preghado sobre si mesmo. Cada episodio das nosas vidas é autoconclusivo, non ten continuidade no futuro.» Galilea

As estrelas asoman con timidez mentres as nubes esvaen devagar. O chan retén aínda a humidade e o recendo a chuvia potencia a fragrancia da natureza. A vila permanece silente, lutuosa. En ferrados só acompañan as miñas pegadas á melodía nocturna. Ao canto dos grilos úneselle agora un zoar distante. A medida que vou facendo camiño, o murmurio medra en intensidade e a dúbida muda en certeza.

Acelero o paso coa ilusión de chegar a tempo. Asómome con sixilo á fiestra da sala. O cadáver repousa engalanado nun cadaleito escuro derriba da mesa mentres en volta estase a producir unha das máis vedrañas mostras culturais. Contemplar o abellón é internarse na noite dos homes, en civilizacións xa extintas. Un rito funerario persistente ao transcorrer dos séculos, inmune a invasións, ao florecer e murchar de ducias de pobos. Un vestixio da xénese comunal. Dende unha perspectiva distante, o abellón pode adoptar certa comicidade infantil: vellos que apenas poden terse en pé entoan con escrupulosidade o seu zunzún mentres xiran derredor do membro finado. Como en toda liturxia, o seu sentido simbólico preséntase latente aos executantes. Igual ca nunha ovación espontánea, a remisión da representación é natural, vai cesando de maneira secuencial: algúns membros comezan a parar, mais durante un intre aínda se prolonga o zumbar cada vez menos coral. O derradeiro dos zunidos anuncia un silencio sepulcral.