Aparencia

Casa
Isadora
América

Todos os deste personaxe

«Miña tía e nai de Breixo e Maeloc. Mestra de carpideiras. Baixiña e repoluda. É a mellor amigha de miña nai dende pequechas.» Xocas

Cibrao
Iolanda

Todos os deste personaxe

«Seica non lle resultou doado collerlle o pulso á familia. Aghora é unha choradeira máis ca desente e xa está habituada a convivir coa morte. Que vou disir do boa que é, son seu fillo.» Xocas

Isadora
Xiana

Todos os deste personaxe

«É unha muller moderna de máis, empeñada en se queixar por calquera diferensia de trato cos fillos varois. Ten mala hostia, pero cando quere é moi simpática. Media xuventude de Denantes anda atrás dela, mais non se lle coñese moso, e iso que xa supera os vinte. É tirando a alta, moi delghada e co pelo liso e claro. Estanlle a ensinar pra carpideira, pero dubido que ninghén queira que lle vaia chorar ó seu enterro. Axuda a mamá e á tía a preparar os cadáveres, fai ramos… un pouco de todo, coma o resto.» Xocas

Hoxe

Todos neste tempo

«O presente. Flúe, mais permanese estático. Pasan os días e as semanas, pasan incluso as estasiois; endexamais os anos. Atrapados estamos nun espaso-tempo preghado sobre si mesmo. Cada episodio das nosas vidas é autoconclusivo, non ten continuidade no futuro.» Galilea

Ai, miña naiciña, miña naiciña! Pobriña ela! Teño que parecer forte diante de papá, el está desfeito, sen vontade. Xamais o vira así. Nin sequera cando Pauliña non puido saír adiante. A súa tristura estao a asomar ao limiar da cordura; apenas é quen de unir dúas palabras seguidas. Foi unha morte tan desafortunada que teño a sensación de que en calquera momento vou amañecer na miña cama dun pesadelo surrealista.

Papá non deixa a fiestra. Tenta agochar o seu pranto mirando ao exterior mentres espera polas Egruever. Mais aínda dende esta posición pódese ver como as bágoas se lle desprenden da face ao chegar ao queixo. Rematan nunha minúscula lagoa de desalento que se está a formar aos pés.

—Aí as están! —dixo emocionándose aínda máis ao pensar no que vai ter que dicir.

Entraron as tres mulleres: dúas de mediana idade e unha mociña. Serias mais coa tranquilidade de quen se enfrontou a isto nunha morea de ocasións.

—Está arriba… desfeitiña, a miña probiña! —Botou as mans á cara e comezou a debullarse en bágoas.

—Non se preocupe, Sibrao, xa verá como estará presentábel cando lle cheghen os fillos —tentou consolalo Iolanda—. Procurai que non suba ninghén mentres a lavamos e acondisionamos. Nun anaco virán co cadaleito e cando estea preparada xa a baixamos nel prá sala —dirixiuse agora a min ás abaixadas.

É abraiante a convicción coa que soben. Non sei eu se serán conscientes do panorama que lles espera. Meu pai conseguiu enxugarse as bágoas. Pasea agora inquedo arriba e abaixo.

—Isiña, vou saír a que me dea o ar.

—Vou con vostede. —Non o quero perder de vista.

—Non, presiso estar só. Ademais, alghén ten que quedar aquí pra resibi-las visitas —dixo de maneira entrecortada. Resulta evidente que non me quere con el e non é momento de discutir.

—D’acordo, mais prométame unha cousa. —Asinte—. Prométame que non fará ninghunha parvada aí fóra. —Bica os dedos e marcha.

O ruído da porta ao pecharse é o sinal que esperaba: coa soidade como pano de bágoas, derrúbome por completo.

Vida ilusoria

Casa
Ádega

Todos os desta narradora

«Ten tres anos máis ca min, aínda que sempre tiven máis complisidade con Xiana. É rariña como ela soa: ghústalle calquera forma de arte, a pintura, a escultura e mesmo a poesía, sobre todo se están relasionadas coa morte. Ninghún outro membro tivo máis sorte ca ela de caer nesta familia. O seu pelo é moi escuro e ondulado e levanta pouquerrechiño do chan. Encárghase de fotos e retratos, de ghravar as lápidas ou calquera outro labor minimamente artístico.» Xocas

Ádega

Todos os deste personaxe

«Ten tres anos máis ca min, aínda que sempre tiven máis complisidade con Xiana. É rariña como ela soa: ghústalle calquera forma de arte, a pintura, a escultura e mesmo a poesía, sobre todo se están relasionadas coa morte. Ninghún outro membro tivo máis sorte ca ela de caer nesta familia. O seu pelo é moi escuro e ondulado e levanta pouquerrechiño do chan. Encárghase de fotos e retratos, de ghravar as lápidas ou calquera outro labor minimamente artístico.» Xocas

Candeloria
Xiana

Todos os deste personaxe

«É unha muller moderna de máis, empeñada en se queixar por calquera diferensia de trato cos fillos varois. Ten mala hostia, pero cando quere é moi simpática. Media xuventude de Denantes anda atrás dela, mais non se lle coñese moso, e iso que xa supera os vinte. É tirando a alta, moi delghada e co pelo liso e claro. Estanlle a ensinar pra carpideira, pero dubido que ninghén queira que lle vaia chorar ó seu enterro. Axuda a mamá e á tía a preparar os cadáveres, fai ramos… un pouco de todo, coma o resto.» Xocas

Hoxe

Todos neste tempo

«O presente. Flúe, mais permanese estático. Pasan os días e as semanas, pasan incluso as estasiois; endexamais os anos. Atrapados estamos nun espaso-tempo preghado sobre si mesmo. Cada episodio das nosas vidas é autoconclusivo, non ten continuidade no futuro.» Galilea

—Toda túa, irmá. Non te podes faser unha idea de como estaba ó chegharmos! —Xiana foi a última en saír. Estou a soas co cadáver e o meu lenzo.

Isto non deixa de me parecer un insulto á miña arte. Facerme partícipe desta festa de negación e encubrimento… Énchesenos a boca a dicir que a morte é parte da vida, que hai que aceptala con naturalidade, que é un paso máis na existencia, que reforza o amor por vivir… E logo, mira: primeiro mamá, tía América e Xiana teñen que borrar calquera traza do que acaba de ocorrer, deixar un cadáver mutilado coa aparencia dunha apracíbel durminte; despois veño eu, que se vin antes a esta muller foi de pasada na rúa, a seica ter que plasmar no lenzo a súa vitalidade. A súa vitalidade!

A miña arte busca amosar a fermosura oculta polos prexuízos, persegue a estética incluso nos lugares máis recónditos. Neste caso chamaríame retratar o encanto sinistro da simulación da vida, como na fotografía de defuntos (iso si que é arte). Eses meniños exánimes formando parte dunha estampa familiar, esa recreación no que puido ser e xamais será… Pero dende a mirada da morte!, non da vida. Por iso é algo dunha beldade funesta. O que vou facer agora carece por completo de transcendencia. Para a familia será un retrato fiel abondo; para min, unha coitelada na ánima, unha traizón. Que feliz podería ser pintando a violencia da morte de Candeloria. Os ósos crebados. A carne esgazada. O ceno do nada. Esa sería a auténtica oda á existencia, non esta farsa emética.

Gargalladas fúnebres

Casa dos Egruever
Xocas

Todos os deste narrador

«Non sei a quen saíu. A idade non lle trouxo o sentidiño. Ten desaseis anos e seghe a pensar todo o día en ghastar bromas, case que todas elas pesadas. Por iso, a medida que medraba e as súas trasnadas se ían acheghando ó limiar do delito, tentei controlalas meténdoo na brighada. Algho o contivo, inda que me dá no narís que non será abondo. Pode creser un pouco, mais parés’ que quedará pequeno; non lle importa, ó contrario, así pode ghabear e aghocharse en todo sitio canto hai.» Paulo

Ádega

Todos os deste personaxe

«Ten tres anos máis ca min, aínda que sempre tiven máis complisidade con Xiana. É rariña como ela soa: ghústalle calquera forma de arte, a pintura, a escultura e mesmo a poesía, sobre todo se están relasionadas coa morte. Ninghún outro membro tivo máis sorte ca ela de caer nesta familia. O seu pelo é moi escuro e ondulado e levanta pouquerrechiño do chan. Encárghase de fotos e retratos, de ghravar as lápidas ou calquera outro labor minimamente artístico.» Xocas

Breixo

Todos os deste personaxe

«Entre nós, en realidade é o meu primo favorito. A súa enfermidade do sono dáme pé a unha morea de trasnadas. Ten un pouco cara de parvo. Xa cumpriu vinte e algho, pero non vai atopar mosa na vida. Ghústalle máis un libro que á Ádegha unha decapitasión.» Xocas

Iago

Todos os deste personaxe

«Se cadra ten un punto responsábel de máis, pero é dado ás bromas. Casará máis pronto que tarde, mais inda vive na casa familiar. Son xa vinte e tres anos, un menos ca Lois. Ten o pelo castaño —de máis novo era louro, o que sempre me fixo pensar que o adoptaron— e é fraco coma un fiúncho.» Xocas

Xiana

Todos os deste personaxe

«É unha muller moderna de máis, empeñada en se queixar por calquera diferensia de trato cos fillos varois. Ten mala hostia, pero cando quere é moi simpática. Media xuventude de Denantes anda atrás dela, mais non se lle coñese moso, e iso que xa supera os vinte. É tirando a alta, moi delghada e co pelo liso e claro. Estanlle a ensinar pra carpideira, pero dubido que ninghén queira que lle vaia chorar ó seu enterro. Axuda a mamá e á tía a preparar os cadáveres, fai ramos… un pouco de todo, coma o resto.» Xocas

Xocas

Todos os deste personaxe

«Non sei a quen saíu. A idade non lle trouxo o sentidiño. Ten desaseis anos e seghe a pensar todo o día en ghastar bromas, case que todas elas pesadas. Por iso, a medida que medraba e as súas trasnadas se ían acheghando ó limiar do delito, tentei controlalas meténdoo na brighada. Algho o contivo, inda que me dá no narís que non será abondo. Pode creser un pouco, mais parés’ que quedará pequeno; non lle importa, ó contrario, así pode ghabear e aghocharse en todo sitio canto hai.» Paulo

Hoxe

Todos neste tempo

«O presente. Flúe, mais permanese estático. Pasan os días e as semanas, pasan incluso as estasiois; endexamais os anos. Atrapados estamos nun espaso-tempo preghado sobre si mesmo. Cada episodio das nosas vidas é autoconclusivo, non ten continuidade no futuro.» Galilea

Cos vellos xa deitados e co Lois onda a muller, estamos a falar os primos na sala sobre a xornada de hoxe.

—Pois ó final, nin sircos nin soos, nin conas nin carallos. Demos co condenado camelo nunha representasión teatral: As non sei cantas noites…

—Será unha adpatasión d’As mil e unha noites, unha recompilasión de relatos do oriente. —A Breixo encántalle dar o dato, amosar que é un pailaroco lido.

—Iso, si; noite arriba, noite abaixo. Mañá rematan na sidade e aínda tardarán un par de días máis en partir prá seghinte. Así que a base de moito insistir, conseghímolo pra pasado á mañansiña. Coa condisión de que veña co coidador, un mouriño pequerrechiño coma el só.

—A ver, que, vai unha partidiña ó epitafia? —propuxo Xiana.

—Vamos, elixe —dixo o Iago.

—Primo, vas ti. Como non podía ser doutra maneira, tócache o da defunta. —Xiana estableceu que sexa Breixo o que empece.

—A ver, a ver… «Ri, ri, pero cando espiche Xocas, a miña morte non che ha de parecer tan ridícula en comparación.» —Mediocre, aínda que o resto lle rin a chanza por puro compromiso—. Quenda de Iagho e tócalle epitafiar a Maro.

—Este é doado —quéixase Ádega.

—Vexamos: «Vale, eu estarei morto, pero polo menos non son un parvo do carallo coma ti.» —Si, como se o vise—. Aghora Xocas, a… ó Elixio, veña. —O momento que a concorrencia estaba a esperar con ansia.

—«Non volo creades, en realidade raptáronme Eles. Isto é unha pantomima.» —Escóitanse as risas habituais. Calquera día mexan por eles—. Tócache —dixen sinalando a miña irmá Xiana—, coa Pía mesmo. —Deulle un trago á súa cunca de leite mentres o pensaba.

—A ver que vos parés’, sen máis: «Conta, conta.» —Amósolle a miña aprobación—. Pois a Ádegha, que sei eu, á Aldara!

—Vai: «Así que eran imaxinacións miñas…» —Andamos todos polo chan. A Xiana saíulle o leite disparado polo nariz.

—Pero que escándalo é este?! —Baixou meu pai as escaleiras todo alporizado, cos ollos inchados e un lado da cara medio deformado pola presión contra a almofada—. Pasai prá cama aghora mesmo, que mañá hai moito que faser!